DEN HAAG/AMSTERDAM - Drie miljoen roepies. Die beloning loofde een bekende Pakistaanse cricketspeler in 2018 uit voor degene die Kamerlid Geert Wilders zou vermoorden. De man moest zich vandaag verantwoorden voor de rechtbank, maar zijn stoel bleef leeg. Evengoed eiste de officier van justitie een gevangenisstraf van 12 jaar.


In mei 2018 kondigde PVV-fractievoorzitter Wilders een cartoonwedstrijd aan. Hij riep mensen op om spotprenten van de profeet Mohammed in te sturen en dat kwam hem in het buitenland, met name in Pakistan, op veel bedreigingen en haatreacties te staan. Die bedreigingen gaan door tot op de dag van vandaag.

Een van die bedreigingen was duidelijk herleidbaar: een bekende Pakistaanse cricketspeler zei in een filmpje 3 miljoen roepies uit te loven aan degene die "de persoon die dit spel heeft gepland" zou doden. In die tijd stond dit gelijk aan ruim 21.000 euro. De man voegde eraan toe dat het al zijn geld was. "Als ik meer had, zou ik het geven."

Bewuste boodschap

Met zijn oproep heeft de nu 37-jarige Pakistaan zich volgens het Openbaar Ministerie schuldig gemaakt aan een poging tot uitlokking van moord, aan opruiing en aan bedreiging. Of verdachte het filmpje zelf online heeft geplaatst of laten plaatsen is niet bekend.

"Maar het is wel duidelijk dat hij de bedoeling had deze boodschap de wereld in te sturen," betoogde de officier van justitie. "Hij zit recht voor de opnameapparatuur, spreekt rustig en recht in de camera. Mij zijn ook geen berichten bekend waarin hij terugkomt op zijn boodschap of zegt dat het nooit zijn bedoeling was dat dit openbaar werd."

Toxisch

Die boodschap was extra toxisch in een periode waarin toch al veel haat en woede zich richtte op Geert Wilders. De officier van justitie bracht in herinnering dat mensen bereid waren ook daadwerkelijk tot actie over te gaan: in augustus van dat jaar werd in Den Haag een Pakistaan opgepakt die naar Nederland was gereisd met het plan de politicus uit de weg te ruimen. Er is geen aanwijzing dat die zich door de oproep had laten inspireren, maar de video werd in die tijd wel gretig gedeeld en verspreid.

Dit maakt duidelijk dat verdachte niet heeft opgeroepen tot een denkbeeldig scenario, maar potentieel tal van dergelijke eenlingen heeft bereikt en geïnspireerd. "Zijn doel was om een politicus uit het publieke debat te verwijderen, om zo te bereiken dat deze zijn boodschap niet meer zou kunnen verkondigen. Daarmee zou niet alleen het leven van de heer Wilders worden ontnomen en nabestaanden onherstelbaar leed worden toegebracht, maar ook een aanslag op de rechtstaat worden gepleegd. Voor die aanslag op leven en rechtstaat heeft verdachte een forse beloning in het vooruitzicht gesteld."

Bij verstek

Verdachte verscheen dinsdag niet op de zitting in Justitieel Complex Schiphol. Het Openbaar Ministerie heeft zich sinds 2018 ingespannen om met hem in contact te komen: eerst om hem te horen als verdachte, later om hem op te roepen voor de zitting. Dat gaat via rechtshulpverzoeken, omdat Nederland niet zomaar burgers van een ander land mag benaderen. Op de rechtshulpverzoeken aan Pakistan is echter tot op heden geen enkele reactie gekomen.

Toch gaat het Openbaar Ministerie ervanuit dat verdachte weet dat hij dinsdag voor de rechter had moeten verschijnen. De dagvaarding is naar Pakistan gestuurd en het Openbaar Ministerie heeft via een persbericht in het Nederlands en Engels aandacht gevraagd voor de zaak. In de media is uitvoerig over de aankomende rechtszaak bericht en valt ook te lezen dat verdachte erop is bevraagd door journalisten. Dat hij niet is gekomen, is een eigen keuze.

Volgens het Openbaar Ministerie kan verdachte bij verstek worden veroordeeld. Hij staat internationaal gesignaleerd, wat betekent dat hij in de toekomst kan worden aangehouden om zijn straf te komen uitzitten. Het OM eiste 12 jaar gevangenisstraf. Over twee weken doet de rechtbank uitspraak.